काठमाडौं । कान मानव शरीरको निकै संवेदनशील अंग हो । मानिसको शरीरमा दुई वटा कान हुन्छ । कानमा तीन भाग हुन्छ, बाहिरी, मध्य र भित्रि ।
कानको बाहिरी र मध्य भागले बाहिरको आवाज सुन्नलाई मद्दत गर्छ भने भित्री भागले शरीरको अगंलाई सुचारु राख्न सहयोग गर्छ ।
मानिसहरु प्रायः कान चिलाउँदा कन्याउन हातका औँला प्रयोग गर्छन् । यति मात्रै नभएर कानभित्र सिन्का, सिसाकलम, कनकर्नुजस्ता तीखा वस्तु पनि घुसार्छौँ ।
कहिलेकाही कान चिलाउनु सामान्य हो । तर, कानको भित्री भाग बारम्बार चिलाउँछ भनेचाहिँ हेलचक्र्याइँ गर्नुहुन्न । तर धेरै मानिसहरु कान चिलाउँदा पनि वास्ता नगरी बस्ने गर्दछन् । अझ कान चिलाएमा हातका औँला वा सिन्का, ककर्नु लगायतका तीखा वस्तुले कान कन्याउदै गर्दछन् ।
यसरी तीखो वस्तुले कान कन्याउँदा यसले नकारात्मक असर पार्ने वा घातक रोग लाग्ने सम्भावना उच्च हुन्छ । त्यसैले कान चिलाउँनुको कारण बुझेर यसको उचित उपचार खोज्नुपर्छ ।
फङ्गल इन्फेक्सन भएको समयमा कानमा पानी, तेल प¥यो भने कान पाक्ने समस्या पनि हुन्छ । मनोवैज्ञानिक कारणले पनि कहिले काहीँ कान चिलाउने हुन्छ । नाक, घाँटीको एलर्जीले गर्दा पनि कान चिलाउन सक्छ । यस्तो अवस्थामा उपचारको घरेलु उपाय अपनाउनु फलदायी हुन्छ ।
१. एलोभेरा
एलोभेरा अर्थात घ्यु कुमारीलाई बहुगुणयुक्त औषधि मानिन्छ । कान चिलाएमा एलोभेराको २ थोपा रस कानको भित्री भागसम्म पुग्ने गरी राखी सुख्खा कपासले सफा गरेमा कान चिलाउन छाड्छ ।
२. तेल
कान चिलाउँदा नरिवल वा एलोभेराको तेल प्रयोग गरेमा पनि कान चिलाउने समस्याबट मुक्ति पाइन्छ । शुद्ध तोरीको तेलले पनि कान चिलाउने समस्यामा राहत दिन्छ ।
३. लसुन
भान्सामा सहजै पाइने लसुनमा एन्टिबायोटिक गुण हुन्छ । लसुनको एक केस्रालाई जैतुन र तिलको तेलमा फुराई कानको बाहिरी भागमा लगाउनाले कानलाई इन्फेक्न हुनबाट बचाउँछ ।
४. क्रिम
सुख्खा भएर कान चिलाँएमा चिकित्सकको परामर्शमा भ्यास्लीन क्रिम वा कोल्ड क्रिम बाहिरी भागमा लगाएमा पनि कान चिलाउने निको हुन्छ ।
कान चिलाएमा के नगर्ने ?
१. कानमा तेल वा अन्य तरल पदार्थ नहाल्ने
२. कान जथाभावी सफा नगराउने
३. कानेगुजी भरिएको महशुस भएमा आफैंले फाल्ने कोशिश गर्नु हुँदैन ।
४. कान सफा गर्ने एयर बर्डले कान सफा नगर्ने । यसले कानको जाली प्वाल पर्न सक्छ ।
५. नुहाउँदा कानमा पानी पस्नबाट बचाउने ।
६. सिन्काले कान नकोट्याउने ।