काठमाडौं । मधुमेह सेवामा पहुँच बढाऔं भन्ने मुल भाव तथा नारा अनुरुप तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठानले कार्तिक २५ गते देखि मङ्गिसर १ गते सम्म मधुमेहको आँखामा असर सम्बन्धी सचेतना सप्ताहका मनाउने भएको छ ।
यस अवसरमा स्वयम्भु सामुदायिक आँखा केन्द्रद्वारा सोही दिन मधुमेह भएका व्यक्तिहरुको निःशुल्क आँखा जाँच साथै निःशुल्क लेजर उपचार र फण्डुस फोटोको सेवा प्रदान गरिदैछ । त्यसैगरि मधुमेह दिवसका दिन २८ कार्तिकका दिन स्वास्थ्य शिक्षा कार्यक्रमको पनि आयोजना गरिएको छ । जसमा आँखा पर्दा रोग विशेषज्ञ डा.रवा थापा, मधुमेह तथा इन्डोक्राइनोलोजिस्ट डा.दिपक मल्ल र डाइटिसियन रश्मि बजिमयले प्रस्तुती दिनेछन् ।
अन्तराष्ट्रिय मधुमेह संघका अनुसार संसार भर ५३७ मिलियन मानिस मधुमेह बाट ग्रसित छन् । अन्धो पना, खुट्टा काट्नुपर्ने अवस्था, हृदय रोग, मृगौलाले काम नगर्ने अवस्था र असामायिक निधनको प्रमुख कारणको रुपमा मधुमेह देखिएको छ । हरेक तीन मध्य एकजना मधुमेहका बिरामीमा आफ्नो जिवनकालमा कुनै न कुनै प्रकारले दृष्टी मा क्षति ब्यहोर्नु पर्ने हुन्छ ।
प्रत्येक दुई मध्ये एक वयस्कमा मधुमेह रोगको निदान भएको छैन । संसारमा प्रत्येक १० जना मध्ये १ जनामा मधुुमेह देखिएको छ । गर्भावस्थामा रहँदा प्रत्येक ६ जनामध्ये १ जनामा मधुुमेह प्रभाव देखिन्छ । मधुुमेह भएका व्यक्तिलाई यसबाट हुने असरको व्यवस्थापन गर्न नियमित शिक्षाको पहँुच पुर्याउन जरुरी छ ।
आँखामा देखिने समस्याहरु मध्ये डायवेटिक रेटिनेपेथी दृष्टिविहिन गराउने कारणहरुमध्ये एक प्रमुख कारण हो । मधुमेहका व्यक्तिहरुमा अन्य व्यक्तिको तुलनामा दुई गुणा बढि हुन्छ भन अन्धोपनको समस्या पच्चिसौ गुणा बढि हुने गर्दछ ।
मधुमेह भएको २० वर्षमा पहिलो प्रकारको करिव सबै र दोश्रो प्रकारको मधुमेहमा करिव २ तिहाई विरामीको आखाँको पर्दा अर्थात रेटिनामा असर परिसकेको हुन्छ । मधुमेह भएका व्यक्तिमा आँखा धमिलो हुँदा सम्म रेटिनामा अपुरणीय क्षति भईसकेको हुन्छ ।
आँखामा धेरै असर गरिसकेपछि मात्र रोगको बारेमा थाहा हुन सक्छ जति वेला उपचार पश्चात पनि राम्रो दृष्टि फर्काउन गाह्रो हुन्छ । मधुमेहले आँखाको पर्दाको रक्तकोशिकाहरुमा असर गरि पर्दाको रक्तसंचारमा प्रभाव पार्दछ ।
जसले गर्दा पर्दाको दृष्टि केन्द्रमा सुजन तथा रक्तश्राव हुनगई दृष्टि कमजोर हुन जान्छ । संसारमा कुल अन्धोपना मध्ये ४ दशमलव ८ प्रतिशत अन्धोपना यहि डायवेटिक रेटिनोपेथीको कारणले हुने गरेको र आँखामा मधुमेहले पार्ने असर बारे जनचेतनाको अभावले गर्दा बिरामी निकै ढिला अस्पताल आउने गरेको पाईएको छ ।
यदि आँखाको पर्दामा असर छ भने उपचार पश्चात अवस्था अनुसार नेत्र विशेषज्ञले भने बमोजिम नियमित आँखा परिक्षण गराउनुपर्दछ । मधुमेहको आँखामा असर “डायवेटिक रेटिनोपेथी” सम्बन्धि जनचेतना जगाउँनका लागि सन् २०१४ देखिनै विश्व मधुमेह दिवसका अवसरमा तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठानले “डायवेटिक रेटिनोपेथी दिवस” मनाउदै आएको छ र विगत १६ वर्षदेखि साताव्यापी जनचेतना कार्यक्रम गर्दैै आएको छ ।
1621421639-1730352532.jpg)
