काठमाडौं । जाइफल बहुउपयोगी चीज होे । यसको प्रयोग बढीमात्रामा भान्सामा मसलाको रुपमा हुन्छ भने आयुर्वेदिक औषधीका रुपमा पनि यसको प्रयोग गर्ने गरिन्छ । जाइफलको रुख हुन्छ।
यसको रुख स्याउको रुख जस्तै देखिन्छ भने रुख सदाबहार हरियो हुन्छ । त्यो रुखमा फुल फुलेपछि फल लाग्छ जुन फललाई हामी जाइफल भन्छौ । जाइफलको रुखमा जाइफल गोलो, अण्डाकार डेढइन्च देखि दुइ इन्चसम्मको फल्दछ।
झट्ट हेर्दा जाइफल सुपारी जस्तो देखिन्छ । जाइफल बासनादार हुन्छ । जाइफलको फाइदा र बेफाइदा पनि छन् । जाडो महिनामा त यसको प्रयोग झन धेरै हुने गर्छ । जाइफलको तेल पनि बनाउने गरिन्छ ।
यस्ता छन् जाइफलका फाइदा
१.जाइफलले शरीरमा ताप उत्पन्न गर्ने भएकाले भान्सामा तरकारी पकाउँदा जाडो मौसममा मसलाको रुपमा यसलाई प्रयोग गरिन्छ । जसले शरीरमा चिसो लाग्नबाट जोगाउँछ ।
२. यसले पाचन प्रणालीलाई स्वस्थ राख्दछ ।
३. जाइफलले मुखको छालासम्बन्धि समस्यालाई निको पार्छ । जाइफलको रस पानीमा मिसाएर कुल्ला गर्दा यसले मुखको छालामा निस्कने समस्यालाई हटाउँछ ।
४.जाइफललाई पिनेर महसँग मिसाएर अनुहारमा लगाउँदा अनुहारको दाग र चाँया हटाएर यसले अनुहारलाई चम्किलो बनाउँछ ।
५.जाइफलको तेलले शरीरलाई मालिस गर्दा छालासम्बन्धि रोगहरु बाट छुट्करा पाउन सकिन्छ । त्यसका साथै हाडजोर्नी र नसासम्बन्धि रोगहरुका लागी पनि यो निकै फाइदाजनक छ ।
६.जाइफलको तेललाई कपासमा भिजाएर दुखेको दातँमा राख्दा यसले दाँत दुख्ने समस्याबाट राहत दिल्छ । जाइफलको प्रयोगले विभिन्न रोगहरु ठिक पार्छ ।
७.हरियो जाइफलको बोक्राकालाई पिनेर त्यसको १/ २ थोपा रसलाई नाकमा हाल्दा माइग्रेनको टाउको दुखाईबाट आराम मिल्छ ।जाइफलको तेललाई तताएर एक दुई थोपा कानमा हाल्दा यसले कान दुख्ने सुनिने रोगलाई निको पार्छ । त्यस्तै यसको तेलले बच्चालाई मालिस गर्दा निकै राम्रो हुन्छ ।
८.निद्रा नलागेमा जाइफललाई घोटेर घ्यु मा मिसाएर परेलामा लगाउँनाले निद्रा छिटै लाग्ने गर्दछ ।.थोरै जाइफल पिनेर तातो घ्यूमा हालेर भातसँग खाँदा शरीर भित्रको चिसो हट्छ ।
जाइफलका बेफाइदाहरु
१. गर्भावस्थामा गर्भवती महिलाले जाइफलको प्रगोग गर्नु हानिकारक हुन्छ ।
२. जाइफललाई अत्याधिक रुपमा प्रयोग गर्दा पेट दुख्ने,रिगंटा लाग्ने समस्याहरु देखा पर्दछ ।
३. जाइफलको सेवन धेरै मात्रामा गर्दा कलेजो सम्बन्धि समस्याहरु पनि देखा पर्दछ ।
४. जाइफलले शरीरमा ताप उत्पन्न गर्ने हुँदा गर्मीको समयमा जाइफलको प्रयोग धेरै गर्नु हुँदैन ।
जाइफल बहुउपयोगी भएपनि यसको प्रयोग जथाभावी गर्नुहुँदैन । नजानेका कुरा विज्ञ वा चिकित्सकसँग सल्लाह गरेर प्रयोग गर्नुपर्छ ।