काठमाडौं । धेरैजसो नयाँ आमाहरूले स्तनपान गराउँदा महिनावारी नहुने धारणा राख्छन्। तर, यो एक मिथक मात्र हो। सत्य यो हो पहिले जस्तै महिनावारी हुन थाल्छ।
कहिलेकाहीं, महिनावारी प्रसव पछि केहि हप्ता भित्र सुरु हुन्छ। सुत्केरी पछि महिनावारी सुचारु हुनु भनेको आमाले आफ्नो बच्चालाई कति स्तनपान गराउनुहुन्छ भन्ने कुरामा भर पर्छ।
प्रोल्याक्टिन हर्मोनले स्तनपान गराउने नयाँ आमाहरूको शरीरमा स्तनमा दूध बनाउने काम गर्छ। यसले ओभुलेशन पनि रोक्छ, जसले स्तनपान समयमा ढिलो महिनावारी निम्त्याउँछ। त्यसैले स्तनपान नगर्ने महिलालाई चाँडै महिनावारी हुने गरेको पाइएको छ ।
धेरै अध्ययनहरूले बोतलमा दूध खुवाउने महिलाहरूले आफ्ना बच्चाहरूलाई स्तनपान गराउने महिलाहरू भन्दा पहिले महिनावारी हुने पत्ता लागेको छ।
आमाको उमेर, स्तनपान आवृत्ति र समय जस्ता धेरै कारकहरू यसका लागि जिम्मेवार छन्। आमाले पनि बच्चालाई बोतलबाट वा सिधै स्तनबाट दूध खुवाउनुहुन्छ । यसको प्रभाव आमाको शरीरमा पनि फरक फरक हुन्छ । डेलिभरी पछि महिनावारी सुरु हुनु अघि नै तपाईं गर्भवती हुन सक्छन् । स्तनपान समयमा अण्डाशयबाट अण्डा छोड्न सक्छ। सुत्केरी पछि यौन सम्बन्ध राख्दा गर्भ विधिहरू प्रयोग नगरेमा पहिलो महिनावारी कोे अवधि भन्दा पहिले नै गर्भधारण गर्न सकिन्छ।
बच्चा जन्मेपछि महिनावारी मा अनियमित महिनावारी हुनु सामान्य कुरा हो । स्तनपान गराउने महिलाको महिनावारी अनियमित हुने सम्भावना बढी हुन्छ । यो स्तनपान समर्थन गर्ने हर्मोनको कारण हो। जसका कारण ओभुलेशनमा ढिलाइ वा बारम्बार ओभुुलेसन हुन सक्छ। स्तनपान नगर्ने महिलाहरूलाई पनि गर्भावस्थामा र प्रसवबाट निको हुन समय लाग्ने भएकाले अनियमित महिनावारी हुन सक्छ। समयसँगै, अवधिहरू आफ्नो सामान्य ढाँचामा फर्किनेछन्।
बच्चा जन्मेपछि महिनावारी सुरु हुँदा केही परिवर्तनहरू देख्न वा नदेखाउन सक्छन्। धेरै महिलाको पहिलेको तुलनामा कम रक्तस्राव हुन सक्छ र महिनावारी को दिन पनि कम हुन सक्छ।
सुत्केरी पछि महिलाको शरीरमा धेरै हर्मोनल परिवर्तनहरू हुन्छन्, जसको प्रभाव महिनावारी मा पर्न सक्छ। सुत्केरी पछि ठूलो पाठेघर र फैलिएको पाठेघरको कारणले, केहि महिलाको गर्भावस्थामा पछि राम्रो महिनावारी पनि हुन्छ। गर्भावस्थामा निस्कने हर्मोनले पाठेघरको मांसपेशीलाई आराम दिन्छ।स्तनपानले महिनावारीमा असर गर्दैन। स्तन र स्तनमा दूध आपूर्तिमा केही परिवर्तन मात्र हुन सक्छ।