एजेन्सी । आज विश्व धुम्रपान रहित दिवस मनाइँदै छ। यस वर्षको विश्व धूम्रपान रहित दिवसको नारा `हामीलाई सुर्ती होइन खाना चाहिन्छ’ रहेको छ।
अभियानको उद्देश्य सुर्तीजन्य पदार्थ उत्पादन गर्ने किसानहरूका लागि वैकल्पिक बाली उत्पादन र बजारीकरणका अवसरहरू बारे चेतना जगाउने र उनीहरूलाई दिगो, पौष्टिक बाली खेती गर्न प्रोत्साहित गर्ने लक्ष्य राखिएको छ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सुर्तीजन्य पदार्थको खेतीले विश्वव्यापी रूपमा खाद्य असुरक्षा बढाउन योगदान पुर्याउँछ। विश्वभर हरेक वर्ष करिब ३.५ मिलियन हेक्टर जमिन सुर्तीजन्य पदार्थको खेतीमा परिणत हुन्छ। दक्षिण-पूर्वी एशिया क्षेत्रमा, भारत सुर्तीको खेती र उत्पादनमा अग्रणी छ, त्यसपछि इन्डोनेसिया, बंगलादेश, कोरिया, थाइल्याण्ड, म्यानमार र श्रीलंकामा पनि सुर्ती उत्पादन गरिन्छ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनद्वारा जारी प्रेस विज्ञप्ति अनुसार सूर्ती उद्योगले प्रायः आफूलाई सूर्ती किसानहरूको जीवनयापनको पक्षमा वकालत गर्छ। यस्ता क्षेत्रमा, सूर्ती उत्पादकहरू र मजदुरहरू प्रायः उद्योगद्वारा सुर्ती नियन्त्रणको विरुद्ध जुलुसमा अगाडि समूहको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। तर सुर्तीको खेती गर्दा कीटनाशक र विषाक्त रसायनहरूको गहन ह्यान्डलिङले धेरै किसानहरू र उनीहरूका परिवारहरूको स्वास्थ्यमा असर पुर्याउँछ। यस क्षेत्रका सरकार र नीति निर्माताहरूले सुर्तीजन्य उद्योगलाई गहिरो खाद्य सङ्कटलगायत सुर्ती खेती र प्रयोगबाट हुने स्वास्थ्य, वातावरणीय र आर्थिक लागतका लागि जवाफदेही बनाउने समय आएको छ।
विश्व स्वास्थ्य संघठनको एफसिटिसीको धारा १७ अन्तर्गत सुर्तीजन्य कामदार, उत्पादक र व्यक्तिगत बिक्रेताहरूका लागि आर्थिक विकल्पहरूको प्रवर्द्धनमा र महासन्धिको धारा १८ अन्तर्गत वातावरण संरक्षण र जनताको स्वास्थ्यलाई बढावा दिने सम्बन्धमा विशेष सिद्धान्त र नीति विकल्पहरू प्रदान गर्दछ।
बंगलादेश, भारत, इन्डोनेसिया र श्रीलंकाका सुर्ती खेती गर्ने किसानहरू सफलतापूर्वक आर्थिक रूपमा सक्षम वैकल्पिक बालीहरू लगाउन थालेका छन्।