हार्मोनल असन्तुलन बाँझोपन गराउने महत्त्वपूर्ण कारक हो । यसले पुरुष र महिला दुवैलाई समान रूपमा असर गर्छ। प्रजनन चुनौतीहरूको जटिलताहरू बुझ्नका लागि यसमा एस्ट्रोजेन, प्रोजेस्टेरोन, टेस्टोस्टेरोन, र FSH (follicle-stimulating hormone) जस्ता हार्मोनहरूको भूमिका बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ। हार्मोनल असन्तुलनले प्रजनन क्षमतामा कसरी असर गरेर गर्भधारण गर्न कठिनाइ पुर्याउँछ भन्ने बुझ्न जरुरि हुन्छ ।
बाँझोपन पुरुष वा महिला दुबैका कारण देखा पर्न सक्छ। अहिले हार्मोनको गडबडिका कारण धेरै महिला अथवा पुरुषले विभिन्न समस्याहरुको सामना गर्नु परिरहेको छ । उपचार पछि हार्मोनहरुलाई पुन सामान्य अवस्थामा फर्काउनु सकिन्छ । शरीरमा हार्मोनहरु असन्तुलित भएको कुराको महसुस भएता पनि त्यो के कारणले गर्दा हुन्छ भन्ने कुराको जानकारी नै हुँदैन ।
हार्मोनल सन्तुलनले महिला र पुरुष दुवैको प्रजनन स्वास्थ्यमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। जब एस्ट्रोजेन, प्रोजेस्टेरोन, टेस्टोस्टेरोन र एफएसएच (FSH) जस्ता हर्मोनमा गडबडी हुन्छ, यसले प्रजनन क्षमतामा उल्लेखनीय असर पार्न सक्छ। हार्मोनल असन्तुलनले महिलाहरूको ओभ्युलेसनमा बाधा पुर्याउन सक्छ, अण्डाको गुणस्तरलाई असर गर्न सक्छ, र भ्रूणको प्रत्यारोपणमा हस्तक्षेप गर्न सक्छ, जसले गर्भधारण गर्न कठिनाइहरू निम्त्याउँछ। त्यसैगरी, हार्मोनल असन्तुलनले पुरुषहरूमा शुक्राणु उत्पादन, गतिशीलता, र आकार विज्ञानलाई असर गर्न सक्छ र प्रजनन क्षमतामा असर गर्छ।
महिला सेक्स हार्मोनको रूपमा चिनिने एस्ट्रोजेनले मासिक धर्म चक्रलाई नियमन गर्दछ र यो प्रजनन अंगहरूको विकासको लागि पनि महत्त्वपूर्ण छ। प्रोजेस्टेरोनले गर्भावस्थाको लागि गर्भाशय तयार गर्न र प्रारम्भिक गर्भावस्थालाई समर्थन गर्न एस्ट्रोजनसँग मिलेर काम गर्दछ। मुख्यतया पुरुषहरूसँग सम्बन्धित भएको टेस्टोस्टेरोनले लेबिडो र डिम्बग्रंथि कार्यलाई प्रभाव पारेर महिला प्रजनन क्षमतामा पनि भूमिका खेल्छ। FSH महिलाहरूमा अण्डा उत्पादन गर्न अंडाशयलाई उत्तेजित गर्न र पुरुषहरूमा शुक्राणु उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्न आवश्यक छ।
जब यी हर्मोनहरू सन्तुलित हुँदैनन्, यसले अनियमित महिनावारी, ओभ्युलेसन विकार, इरेक्टाइल डिसफंक्शन, र अन्य प्रजनन सम्बन्धी समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। यद्यपि, हार्मोनल असन्तुल गर्भाधानको लागी आशाहीन बाधा भने होइन। गर्भावस्थाको सम्भावना सुधार गर्न IVF, IUI, र ICS जस्ता प्रजनन उपचारहरूमा प्रगतिको साथ हार्मोनल असन्तुलनलाई प्रभावकारी रूपमा उपचार गर्न सकिन्छ।
हार्मोनल असन्तुलन बाँझोपनको प्रमुख कारकको रूपमा आउछ। प्रजनन चुनौतीहरूको निदान र उपचार गर्न एस्ट्रोजेन, प्रोजेस्टेरोन, टेस्टोस्टेरोन, र FSH जस्ता हर्मोनहरूको महत्त्व बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ। एन्जल फर्टिलिटी क्लिनिकमा अनुभवी IVF डाक्टरहरूले हार्मोनल असन्तुलनको निदान र उपचार गर्ने र व्यक्तिगत आवश्यकताहरू अनुरूप व्यक्तिगत प्रजनन उपचारहरू प्रदान गर्दछन्। गर्भधारण गर्न वा प्रजनन उपचारहरूमा मार्गदर्शन खोज्न कठिनाइहरूको सामना गर्न नपरोस भनेर, एन्जल फर्टिलिटी क्लिनिकले प्रजननमा आउने समस्याको प्रभावकारी समाधानहरू बाट सेवा प्रदान गरि रहेको छ ।
