काठमाडौैं । चाडपर्वमा मनलाग्दी खाने, पिउने गरिन्छ । चाडपर्व एउटा यस्तो थेरापी हो, जसले शारीरिक, आत्मिक, मनोवैज्ञानिक र सामाजिक समस्यालाई हल गर्न धेरै हदसम्म सहयोगी भूमिका खेल्छ । त्यसैले मनोविज्ञहरु चाडपर्वलाई केवल एउटा धार्मिक महत्वको हिसाबले मात्रै हेर्न नहुने तर्क गर्छन् । चाडपर्वले धार्मिक मात्रै नभएर मानसिक र सामाजिक पक्षमा पनि सकारात्मक सञ्चार ल्याएको हुन्छ ।
व्यायमले मन, शरीर र आत्माको कल्याणको लागि एक अद्भुत उपकरण हो। चाडपर्वको मौसममा तपाईलाई फिट र ऊर्जावान रहन मद्दत गर्न तौल व्यवस्थापन गर्न व्यायमले मद्दत गर्छ । चाडपर्वको बेलामा तौल बढ्ने चिन्तामा प्रय व्यक्तिहरूमा रहन्छ । चाडपर्वको समयमा केही नगरी धेरै क्यालोरीहरू खाने भएकाले तौल छिटो बढ्छ। दैनिक व्यायाम र स्वस्थ खाने बानीले स्वस्थ वजन कायम राख्न मद्दत गर्न सक्छ। प्राणायाम र ध्यान जस्ता व्यायम योग अभ्यासहरू गर्ने हो भने राम्रो हुन्छ ।
जब शरीरको तौल बढ्ने गर्छ, त्यतिबेला शरीरले फ्याट कोषिका निर्माण गर्न थाल्छ । जब हामी व्यायाम गर्न छोड्छौँ वा गलत खानपान सुरु गर्छौँ, त्यतिबेला उक्त कोषिका तुरुन्तै सक्रिय हुने गर्छ र उक्त कोषिकामा बोसो जम्न थाल्छ । यो क्रिया शरीरमा तीव्र गतिमा हुने भएकाले कि त हामीले क्यालोरीको सेवन गर्न कम गर्नु पर्छ, कि त नियमित व्यायाम गर्नुपर्छ । दुवै कुरा नगरेको खण्डमा शरीरको तौल कम हुनुको सट्टा झन् बढ्ने गर्छ ।
चाडपर्वको बेला खानपान र व्यायाममा ध्यान नदिँदा शरीरको तौल बढ्नुको साथै अरू समस्या पनि देखिन सक्छ । युरिक एसिड, मधुमेह, रक्तचाप र कोलेस्टेरोल जस्ता समस्याले दु ख दिन सक्छ । यि समस्या बाट बच्न ध्यान दिनु पर्ने कुराहरु
- सन्तुलित आहार
- प्रशस्त पानी पिउने
- क्यालोरीको सेवन कम गर्न
- शारीरिक गतिविधि
- वज्रासन गर्ने
- एकापद मालासन गर्ने
- उष्ट्रासन गर्ने
- पर्याप्त निद्रा
- समयमा खाना खाने
नियमित व्यायाम, एक्सरसाइज गर्न तथा खानपानमा विशेष ध्यान दिन थालेपछि मात्र स्वस्थ्य रहन सकिन्छ ।
वज्रासन
यो तपाईंको पाचन सुधार गर्न मद्दत गर्न एक महान आसन हो र खाना पछि तुरुन्तै गर्न सकिन्छ। यो मुद्रा अभ्यास गर्न, आफ्नो छेउमा आफ्नो हातहरु संग सीधा खडा गरेर सुरु गर्नुहोस्। अगाडि झुक्नुहोस् र बिस्तारै आफ्नो चटाईमा आफ्नो घुँडा राख्नुहोस्। आफ्नो खुट्टा माथि आफ्नो श्रोणि राख्नुहोस् र आफ्नो औंला बाहिर बाहिर देखाउनुहोस्।
यहाँ तपाईंको तिघ्राले मांसपेशिहरुलाई थिच्नु पर्छ। आफ्नो हिल्स एक अर्काको नजिक राख्नुहोस्। खुट्टाको औंलाहरू एकअर्काको माथि नराख्नुहोस्, बरु दायाँ र बायाँ एकअर्काको छेउमा हुनुपर्छ। आफ्नो हत्केला माथि आफ्नो घुँडा मा राख्नुहोस्। आफ्नो पछाडि सीधा गर्नुहोस् र अगाडि हेर्नुहोस्।
एकापद मालासन
तलको अनुहार कुकुरको मुद्राबाट, आफ्नो हातले आफ्नो खुट्टा बाहिर हिड्नुहोस्। र शरीरलाई मलासनमा तल राख्नुहोस्। आफ्नो खुट्टा थोरै चौडा राखेर बस्नुहोस् र आफ्नो हिललाई बलियो रूपमा थिच्ने प्रयास गर्नुहोस्। तपाईंको दाहिने खुट्टामा वजन शिफ्ट गर्नुहोस्। भुइँबाट आफ्नो बायाँ खुट्टा उठाउनुहोस्, र आफ्नो अगाडि खुट्टा विस्तार गर्न सुरु गर्नुहोस्।
उठाएको खुट्टा झुकाउनुहोस् र घुँडा सीधा गर्नुहोस्। एकचोटि तपाईंले आफ्नो ब्यालेन्स फेला पार्नुहोस्। त्यसैले भुइँबाट हात उठाउनुहोस् र हत्केलाहरू जोड्नुहोस्।
उष्ट्रासन
योग चटाईमा घुँडा टेक्नुहोस् र आफ्नो कम्मरमा हात राख्नुहोस्। साथै, आफ्नो पछाडि आर्क गर्नुहोस् र आफ्नो हातहरू सीधा नभएसम्म आफ्नो खुट्टा तल स्लाइड गर्नुहोस्। आफ्नो घाँटीलाई तनाव वा झुकाउने नगर्नुहोस्।
बरु तटस्थ स्थितिमा राख्नुहोस्। यो आसनमा केही साससम्म रहनुहोस्। श्वास छोड्नुहोस् र बिस्तारै शुरुवात मुद्रामा फर्कनुहोस्। आफ्नो हात पछाडि तान्नुहोस् र तिनीहरूलाई आफ्नो कम्मरमा फर्काउनुहोस्।
