काठमाडौं - पाइल्स, अर्थात मेडिकल भाषामा ‘हेमोरोइड्स’ हामी धेरैलाई हुने स्वास्थ्य समस्या हो । दिशा गर्ने ठाउँ वरिपरि रहेका रगतका नलीहरू सुन्निएर यो समस्या देखिन्छ । दिशा गर्दा रगत आउने, मलद्वारमा मासु पलाएझै देखिने आदि पाइल्सको लक्षण हो । धेरै मानिसमा पाइल्स समस्या भए पनि अस्पताल जाने हिचकिचाहटले रोग लुकाउने गर्छन । अरु रोगजस्तैं यसको पनि समयमै उचित उपचार गरे निको हुन्छ । सुरुको अवस्थामा रहेको पाइल्सलाई त घरायसी विधि र खानपानमा केही परिवर्तन ल्याए ठीक हुन सक्छ । त्यसैले यस रोगको बारेमा सामान्य जानकारी राख्नु जरुरी छ ।
लक्षणहरु :
गर्दा रगत आउने,
दिशा गर्ने ठाउँमा मासु पलाउने वा दिशा गर्दा तल झर्ने,
दिशा गर्ने ठाउँ ओरीपरी चिलाउने, रातो हुने,
दिशा गर्दा दुख्ने,
कब्जियत हुने,
लामो समयसम्म रगत गएमा रक्तअल्पता देखिने
कसरी थाहा पाउने ?
पाइल्स भएको हो की होइन भनेर थाहा पाउन यसको लक्षण र जाँच गर्नु आवश्यक हुन्छ । अस्पतालमा चिकित्सकले जाँच गरेपछी मात्रै पाइल्स भएको यकिन गर्न सकिन्छ ।
उपचार :
पाइल्सको उपचार यो कुन अवस्थामा छ भन्नेमा भर पर्छ । सुरुकै अवस्थामा रहेको पाइल्सलाई खानपान र व्यवहारमा केही परिवर्तन ल्याउनाले र केही औषधि सेवन गर्नाले सन्चो हुन सक्छ । यदि यो समस्या बल्झिदै गएको छ भने शल्यक्रिया गर्नुपर्छ । अवस्था हेरेर शल्यक्रिया विधिमा स्केलेरोथेरापी, बाइन्डिङ आदि गर्न सकिन्छ । सिज बाथ स् सुरुकै चरणमा रहेको पाइल्स उपचार घरैमा पनि हुन्छ । दिनको दुई पटक १५ मिनेट जति मनतातो पानीमा दिशा गर्ने ठाउँ डुबाएर राख्ने तरिकालाई सिज बाथ भनिन्छ । यो विधिले पाइल्सका रोगीलाई केही हदसम्म फाइदा पुग्छ । फाइबरयुक्त खाना स् पाइल्सका रोगीले तथा पाइल्सबाट बच्न फाइबरयुक्त खाना प्रशस्त खानुपर्छ । हरियो सागपात, फलफुल, गेडागुडी आदिले कब्जियत हुनबाट बचाउँछ र यसले पाइल्सका बिरामीलाई फाइदा गर्छ । प्रशस्त पानी स् पाइल्सका रोगीले प्रशस्त पानी पिउनु पर्छ । पाइल्सका बिरामीहरुले बोसोयुक्त मासुको सेवन कम गर्नुपर्छ ।
