काठमाडौं - आज साउनको पहिलो सोमबार, धार्मिक आस्था राख्नेहरुका लागि विशेष दिन । यस दिन मन्दिर जाने, पूजाआजा गर्ने, सात्विक भोजन गर्ने, उपवास बस्ने गरिन्छ ।
त्यसो त अन्नवाली लगाइ सकेपछिको यो फुर्सदिलो समय पनि हो । यतिबेलाको मौसममा छुट्टै मादकता छ । चारैतिर हरियाली, रंगविरंगी फूलहरु, बर्षा र बादलको लुकामारी, सप्तरंगी इन्द्रेणी । प्रकृतिको यो मनोहर पृष्ठभूमिमा मनलाई भक्तिभावमा समर्पित गर्नुको पनि बेग्लै आनन्द छ ।
साउनको केही विशेषता छन् । यतिबेला महिलाहरुले मेहेन्दी, हरिया पहेला चुरा लगाउँछन् । हरियो, रातो, पहेंलो रंगको वस्त्रधारण गर्छन् । अर्थात् साउन भनेको शृंगारको महिना हो, फेसनको महिना हो । यो सात्विक महिना हो । यो महिनामा पूजा आराधना गरी सात्विक भोजन ग्रहण गरेर बस्ने गरिन्छ ।
यसको अध्यात्मिक, सामाजिक, सांस्कृतिक महत्त्व छ । यति मात्रै होइन, वैज्ञानिक महत्त्व पनि छ ।
साउनको फेसन
साउन फेसनको महिना हो । यतिबेला गरिने फेसनको पनि आफ्नै विशेषता र महत्त्व छ । यो महिनामा खासगरी हरियो, रातो र पहेंलो रंगको संयोजन मिलाइन्छ । चाहे साडी, कुर्तामा होस् वा चुरामा, यी तीन रंगको संयोजन हुन्छ ।
साउनमा लगाइने यस्तो रंग अर्थपूर्ण छ । हरियो रंगलाई प्रेम र वातावरणको, रातोलाई सौभाग्यको र पहेंलोलाई पवित्रताको प्रतीक मानिन्छ ।
चुरा, पोते, मेहेंन्दी लगाउनुको सामाजिक महत्त्व पनि छ । खासगरी अन्नबाली लगाइ सकेपछिको यो फुर्सदिलो समयमा शृंगारको छुट्टै महत्व हुन्छ । हातमा लगाइने प्राकृतिक मेहेंन्दीमा औषधीय गुण पनि हुन्छ । यसले हातलाई आकर्षक देखाउने मात्र नभई, चोटपटक पनि निको हुने बताइन्छ ।
साउनको खानपान
यो वर्षाको मौसम हो । यतिवेला हाम्रो पाचनयन्त्र कमजोर हुन्छ । त्यसैले मासुजन्य एवं मसलेदार खानेकुरा सजिलै पच्दैन । त्यस्ता खानेकुरामा संक्रमणको भय पनि रहन्छ । त्यस कारण यसबेला सात्विक भोजन एवं हल्का, सुपाच्य खानेकुरा खाने प्रचलन छ । यतिबेला उपवास बस्ने चलन पनि छ । यसले पनि पाचन यन्त्रलाई राहत दिन्छ । साउनमा खीर लगायत दूधजन्य परिकार खाने गरिन्छ ।
1621421639-1730352532.jpg)
