डा.रामभक्त सुवेदी
विराट मेडिकल कलेज
जाडोयाम बालबालिकामा निमोनिया धेरै हुने समय हो । आज म के कारणले बालबालिकामा निमोनिया हुन्छ भन्नेबारे चर्चा गर्दैछु । बालबालिकाहरु जन्मेर ३०० दिनसम्मको समय निमोनियाका जोखिमपूर्ण समयमा पर्छ ।
यतिबेलाको समयमा हुने भाइरल इन्फेक्सनका कारण बालबालिकामा निमोनिया हुने गर्छ । सामान्य प्रकारको रुघाखोकी नै निमोनिया भने होइन । छातीमा हुने संक्रमणलाई मात्र निमोनिया भनिन्छ । यस्तो अवस्थामा बालबालिकामा रोगसँग लड्ने क्षमता एकदमै कम हुन्छ । बालबालिकाहरुमा निमोनिया हुँदा आफुखुसी औषधि पसलमा गएर औषधि किनेर खुवाउनु भन्दा बाल रोग विशेषज्ञको सल्लाह अनुसार औषधि खुवाउनु पर्ने हुन्छ । यो समयमा बालबालिकाहरुमा रोगसँग लड्ने क्षमता एकदमै कम हुने भएकोले निमोनिया बढी हुने गर्छ ।
निमोनियाका लक्षणहरु ?
– खोकी लाग्ने
– खकारमा रगत देखापर्ने ।
– श्वास फेर्न गाह्रो हुने
– टाउको दुख्ने
– छाती दुख्ने
– शरीर कमजोर हुने
– भोक नलाग्ने
– खानामा नरुच्ने
– पखला लाग्ने
– ज्वरो आउने
बालबालिकालाई निमोनिया हुन नदिनका लागि के गर्ने ?
-बच्चा जन्मेको ६ महिनासम्म बच्चालाई आमाको दूध मात्रै खुवाउने ।आमाको दुधमा हुने रोग प्रतिरोधी क्षमताले निमोनिया हुनबाट धेरै हदसम्म जोगाउँछ ।
-नेपाल सरकारले निशुल्क रुपमा प्रदान गर्ने खोप लगाउने ।
-रुघाखोकी लागेका व्यक्तिहरुबाट बच्चाहरुलाई टाढा राख्ने ।
-ताजा फलपूmल तथा साग सब्जीहरुको सेवन गर्ने ।
सबैभन्दा प्रभावकारी उपाय भनेको स्तनपान गराउनु नै हो । अभिभावकहरुले बालबालिकालाई सफा राख्ने,स्वच्छ खानेकुरा खुवाउने,भीडभाडमा जान नदिने तथा भीडभाडमा जानु परेको अवस्थामा स्वास्थ्य मापदण्डको पालना गर्ने लगायतका कार्यहरु गरेको अवस्थामा बालबालिकाहरुलाई निमोनिया हुनबाट बचाउन सकिन्छ ।
