काठमाडौं । चाया एक यस्तो समस्या हो जसका कारण धेरै मानिसहरूलाई चिन्तित गर्छ। यो समस्या एकपटक गए पनि बारम्बार आइरहन्छ। चाया मुख्यत: ‘फंगस’को कारणले हुन्छ। सामान्यत: हामी प्रायः सबैको छालामा चाया प्राकृतिक रूपमा देखा पर्दछ। तर यी मध्ये आधा मानिसहरूमा यो समस्याका रुपमा देखा पर्छ।
त्यसमा पनि एक तिहाइ मानिसहरु छन् जसमा यो समस्या यति बढेको छ कि उनीहरुलाई बाहिर निस्कन पनि गाह्रो हुन्छ। चायाको समस्या निकै सामान्य भए पनि कहिलेकाहीँ यो सामाजिक स्तरमा लज्जाको कारण पनि बन्ने गरेको छ। धेरै मानिसहरूले लज्जाका कारण नै सामाजिक जमघट र सामाजिक अन्तरक्रियामा सहभागी हुँदैनन्। तर, नडराउनुहोस् चायासँग सामना गर्ने केही प्रभावकारी उपायहरू पनि छन्।
चायाका लागि मुख्यत: जिम्मेवार हुने फङ्गसलाई मालासेजया ग्लोबोसा भनिन्छ। यो फंगसले हाम्रो छाला र कपालको तेल सोस्छ। तब यसले एकै समयमा ओलिक एसिड उत्पादन गर्दछ जसको कारण हाम्रो छाला चिलाउन सक्छ।
केही व्यक्तिहरूमा यसले प्रतिरक्षा प्रतिक्रियालाई दबाउँछ जसले टाउकोमा सुख्खा छालालाई बाहिर ल्याउँछ। वायु प्रदूषणले यसलाई अझ खराब बनाउँछ जबकि सूर्यको पराबैजनी किरणहरूले यो अवस्थालाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
यस्तो अवस्थामा डन्डीफोरबाट छुटकारा पाउन टाउकोमा तेल लगाउनु राम्रो होइन। मालासेजिया ग्लोबोसा नामक फङ्गसले तपाईंको कपाल र छालामा रहेको प्राकृतिक तेललाई अवशोषित गर्छ। यस्तो अवस्थामा यो तेल धुनु वा सफा गर्नु धेरै उपयोगी साबित हुनसक्छ। तर, त्यहाँ केही रसायनहरू छन् जसको मद्दतले यसलाई हटाउन सकिन्छ। सबैभन्दा प्रभावकारी एन्टी-फंगल रसायनहरू माइकोनजोल र केटोकोनाजोल हुन्।
केटोकोनाजोल केही स्याम्पुहरूमा प्रयोग गरिन्छ। तर, माइकोनजोल हाल छालाको क्रिमको रूपमा मात्र उपलब्ध छ। यद्यपि, जनावरहरूको लागि उपलब्ध केही स्याम्पुहरूमा रासायनिक माइकोनजोल हुन्छ।
एन्टिफंगल स्याम्पु
तपाईंलाई लाग्न सक्छ कि, एन्टिफंगल स्याम्पुको प्रभाव केही समयपछि टिक्दैन। त्यसकारण तपाईंले समय-समयमा यी विकल्पहरू पुन: प्रयोग गर्न आवश्यक छ। कोल टार स्याम्पुले छालाको टर्नओभरको प्रक्रियालाई ढिलो गर्न सक्छ। साथै सेलेसाइलिक एसिडयुक्त स्याम्पुले फ्लेक्सबाट छुटकारा पाउन मद्दत गर्नसक्छ। यद्यपि, जिंक वा सेलेनियमयुक्त स्याम्पु पनि चाया रोकथाममा सहयोगी हुन सक्छ। अन्वेषकहरूले मालासेजियाको आनुवंशिक कोडलाई क्रमबद्ध गरेका छन् र यसको सहयोगमा यस फंगसबाट छुटकारा पाउन थप प्रभावकारी औषधिहरू विकास गर्ने काम भइरहेको छ।
यसरी आफैं गर्नुस् चायाको उपचार
चाया एक सामान्य छालाको समस्या हो। सामान्यत: गाढा रङको कपालमा चायाको दाग प्रष्ट देखिन्छ र यो समस्या बढेपछि काँधमा पनि चाया खस्न थाल्छ। यस अवस्थामा, तपाईंको टाउको सुख्खा हुन सक्छ र तपाईंलाई चिलाउने पनि हुन सक्छ। सबैभन्दा सजिलो उपाय कुनै पनि राम्रो एन्टिड्यान्ड्रफ स्याम्पु प्रयोग गर्नु हो। यसमा तपाईंले धेरै प्रकारका ब्रान्डहरू पनि पाउनुहुनेछ। चायाबाट बच्न यी रसायनहरू भएका स्याम्पुहरु किन्न सक्नुहुन्छ-
-जिंक पाइरिथियोन
-सेलेसाइलिक एसिड
-सेलेनियम सल्फाइड
-किटोकोनाजोल
-कोल टार
चायाको समस्या धेरै छ भने एक महिनासम्म एन्टिड्यान्ड्रफ स्याम्पु प्रयोग गर्ने प्रयास गर्नुहोस्। यदि तपाईं चाहानुहुन्छ भने, एकभन्दा बढी एन्टिड्यान्ड्रफ स्याम्पु प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ, यसले तपाईंको कपालको लागि कुन राम्रो छ भनेर बुझ्न सहयोग गर्नेछ।
सरसफाईकै कमीका कारण चाया बढ्दैन तर, यो पक्का हो कि कपाल सफा राखिएन भने त्यो झन् स्पष्ट देखिन थाल्छ। तनावका कारण र चिसो मौसममा चायाको जोखिम निकै बढ्छ।
