काठमाडौं । मानव शरीरको एक ग्रन्थी हो थाइराइड । यो ग्रन्थी मानव शरीरको घाँटीको बीचमा हुने गर्दछ ।
दायाँ र बायाँ भागमा हुने यस ग्रन्थीलाई मासुले जोडेको हुन्छ । पुतली आकारको यो ग्रन्थी हाम्रो श्वासनली र खाना खाने पाइपको अगाडि रहने भएकाले यसले शरीरका अन्य अंगलाई समेत असर पार्न सक्छ ।
थाइराइडले हर्मोन निकाल्ने गर्दछ । तर यो आफैं सक्रिय भने हुँदैन । थाइराइड भएका बिरामीहरूमा घाँटी दुख्ने । घाँटी डल्लो साह्रो हुदै जाने र बढ्दै जाने जस्ता समस्या हुन्छन् ।
थाइराइड बढ्दै गएमा क्यान्सर हुने सम्भावन समेत हुन्छ ।थाइराइड ग्रन्थीले टी थ्री र टी फोर हर्मोन उत्पादन गर्दछ । यस ग्रन्थीले उत्पादन गर्ने हर्मोनको काम करिब उस्तै हुन्छ । टी फोर बढि मात्रामा उत्पादन हुने र टी–थ्री त्यसको तुलनामा कम उत्पादन हुन्छ ।
जसलाई हाम्रो शरीरले प्रतिरोध गर्न सक्दैन । त्यसले थाइराइड सम्बन्धी रोगलाई निकै घातक मानिन्छ ।
थाइराइडको लक्षण
थाइराइड भएमा शरीर अनावश्यक मोटाउँदै जाने, शरीर अल्छि र बोधो हुने, सुस्त भएझै महशुस हुने, शरीर सुख्खा हुने, सन्तान पाउने उमेरका महिलाको गर्भ नरहने लगायतको लक्षणहरु देखापर्छ ।
कतिपय अवस्था भने जति खाना खाएपनि शरीर नलाग्ने, हातगोडामा पसिना आउने, आँखा बाहिर देखिने, गलगाँड आउने लगायतको लक्षण पनि हुनसक्छ । यस अवस्थालाई हाइपर थाइराइड भनिन्छ ।
थाइराइड कसलाई र किन हुन्छ ?
हुनत थाइराइड जुनसुकै उमेरका व्यक्तिलाई पनि हुन सक्छ । तर विशेषत हर्मोन बढी उत्पादन हुने उमेर २० देखि ४० वर्ष उमेरका मानिसमा बढि देखापर्छ ।
थाइराइडको समस्या पुरुषमा भन्दा महिलामा बढी हुन्छ । हर्मोन उत्पादनमा गडबड हुने भएकाले महिलाहरूको शरीरले यसले प्रतिक्रिया देखाउने गर्दछ ।
थाइराइडका समस्या भएका मानिसहरुमा मधुमेह हुने सम्भावना उच्च हुन्छ ।
थाइराइड भएमा के गर्ने ?
१. नियमित खानामा चिल्लो पदार्थको मात्रा कम गर्ने ।
२. शरीरमा मोटोपना आउन नदिन शारीरिक ब्यायाममा बढि ध्यान दिने ।
३. प्रेसर, मधुमेह र कोलेस्ट्रोलका बिरामिले खानपानमा विशेष ध्यान दिने ।
४. सकेसम्म फूलकोबि वा बन्दा नखाने ।
५. समुन्द्रमा पाइने खानेकुराहरु नियन्त्रण गर्ने ।
थाइराइडको शंका लाग्नासाथ सकेसम्म छिटो स्वास्थ्य परीक्षण गराउनु पर्दछ । अन्यथा यसले विकराल रुप लिई स्वास्थ्यमा ठुलो समस्या आइलाग्न सक्छ।
1621421639-1730352532.jpg)
